Ik las dat onze regering de Jemenitische Houthirebellen tot de orde heeft geroepen. De Houthi’s moeten ophouden met hun dreigementen (tegen Israël), geen aanvallen uitvoeren (drones in de richting van Amerikaanse oorlogsschepen en raketten op andere schepen) en het twee weken geleden gekaapte vrachtschip Galaxy Leader en zijn bemanning onmiddellijk vrijgeven. ,,Veilige internationale scheepvaartroutes zijn van cruciaal belang voor de veiligheid van bemanningen en een ononderbroken handel”, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken op X/Twitter.
Waarom geef ik aandacht aan de Nederlandse oproep? Wat kan zo’n oproep uit het verre Nederland die Houthi’s helemaal schelen? Of u? Nou, een reden is dat ik u niet wil onthouden wat ik zojuist óók op X/Twitter zag: dat het gekaapte schip, dat op de rede van Hodeida is aangemeerd, inmiddels een toeristenattractie is.
Met de familie in een bootje ernaar toe, rondkijken en een dansje maken. Van de gekaapte bemanning zag ik geen spoor.
Maar de kaping (de Galaxy Leader heeft een Israëlische eigenaar) en de daaropvolgende Houthi-beschietingen van andere schepen in de Rode Zee en de aanliggende Straat van Ban al-Mandeb zijn natuurlijk wél belangrijk. De Rode Zee is immers inderdaad een cruciale handelsroute van China via het Suezkanaal naar Europa: zo’n 17.000 schepen en 10 procent van de wereldhandel passeren er jaarlijks. De International Maritime Security Construct, de vereniging van landen van de regio die de orde willen handhaven van de Perzische Golf tot en met de Rode Zee, heeft schepen op doorvaart al gewaarschuwd zo ver mogelijk uit de kust van Jemen te blijven, wat in de nauwe Straat van Bab al-Mandeb (18 zeemijl op zijn smalst) niet zo makkelijk is.
De Houthi’s, die de macht hebben in het grootste deel van Jemen, zijn van oudsher zeer anti-Israël, zeg maar antisemitisch. Ik heb eens uit Jemen een plakplaatje meegenomen met hun leus: ,,Dood aan Amerika, dood aan Israël, vervloekt zij de Joden, de overwinning aan de moslims”. Iran werd hun wapenleverancier en sponsor toen Saoedi-Arabië hun in 2015 de oorlog verklaarde na hun machtsgreep in Jemen. De oorlog die Israël tegen Hamas in de Gazastrook startte na Hamas’ schokkende moordpartij van 7 oktober was voor de Houthi’s aanleiding uit solidariteit met de Palestijnen de Rode Zee onveilig te gaan maken. Iran ontkent in alle toonaarden de Houthi’s hierin te steunen.
Nu zeggen de Verenigde Staten ook altijd op te komen voor de vrije scheepvaart en ze hebben de nodige oorlogsschepen in de buurt. Die hebben een aantal Houthi-drones neergehaald die als bedreiging werden gezien, maar dat was het wel. Terwijl de Amerikaanse luchtmacht in Irak en Syrië pro-Iraanse milities gewapenderhand heeft afgestraft die eveneens in solidariteit met de Palestijnen in de aanval zijn gegaan.
Het persbureau Reuters meldde dat Saoedi-Arabië, dat met zijn olieëxport nota bene groot belang heeft bij de vrije doorvaart, de VS heeft gevraagd zich in te houden tegen de Houthi’s. Niet zozeer omdat de Saoediërs net zoals de Houthi’s willen dat de bloedige Israëlische oorlog in de Gazastrook stopt. Maar vooral omdat ze verwikkeld zijn in onderhandelingen met de Houthi’s om een einde te maken aan de oorlog in Jemen.
De Saoedische sterke man, kroonprins Mohammed bin Salman, is bezig een zeer ambitieus programma van economische modernisering en diversificering door te voeren met spectaculaire megaprojecten. Daarom wil hij af van de verloren oorlog in Jemen en met name van de raketaanvallen van de Houthi’s. Hij heeft de betrekkingen met Iran eerder dit jaar genormaliseerd, en directe onderhandelingen met de Houthi’s geëntameerd. Het is nu relatief rustig in Jemen, en hij wil geen nieuwe problemen met de Houthi’s.
De Amerikaanse regering op haar beurt doet haar best te voorkomen dat de oorlog in Gaza zich uitbreidt over de regio – niet naar Libanon, niet naar Iran en niet naar Jemen. Dat is ook een reden om de Houthi’s niet te hard aan te pakken. Maar het is lang niet zeker dat dat lukt.