U was afgelopen maart waarschijnlijk verbaasd dat Iran en Saoedi-Arabië met enige hulp van China hun in 2016 verbroken betrekkingen herstelden.
Maar ik niet. Kijk naar de belangen, zei ik destijds (zoals zo vaak trouwens). Allebei hebben er alle belang bij een beetje normaal met elkaar om te gaan. De Iraanse economie een puinzooi als gevolg van wanbeleid plus stapels internationale sancties. De bevolking die alle respect voor haar regime heeft verloren. Internationaal isolement dat dwingt tot almaar nauwere relaties met Rusland, waarmee Iran juist een zeer moeizame geschiedenis deelt. U herinnert zich natuurlijk ook het verdrag van Turkmenchay van 1828 dat geldt als een uitverkoop van Iraanse belangen én grondgebied (Iran verloor Georgie, Armenië en delen van Azerbeidzjan, gaf zijn claims op Afghanistan op, betaalde een grote schadevergoeding aan de tsaar. Ik bedoel maar.)
Dan Saoedi-Arabië. Bepaald geen isolement. De faux pas van de moord op de kritische journalist Jamal Khashoggi en vele nieuwe mensenrechtenschendingen worden vergeven en vergeten. President Biden wil hem wel álles cadeau doen als de kroonprins maar in zijn vriendengroep wil blijven, en ook de andere westerse leiders zijn dol op hem. Maar prins Mohammed bin Salman is nu geheel gefocust op zijn reusachtige ontwikkelingsprojecten die zijn land van de olie af moeten helpen. Hij wil toeristen en buitenlandse investeerders, en áf van de oorlog in Jemen waarmee Iran hem zo goed kan helpen door de Houthirebellen daar aan banden te leggen.
Beetje lange inleiding naar waarover ik wél verbaasd ben: de afgelasting van de wedstrijd tussen Sepahan (Iran) en Al-Ittihad (Saoedi-Arabië) maandagavond in Isfahan, onderdeel van de Champions League van de Aziatische Voetbalfederatie. In het kader van de bilaterale normalisering was een maand geleden besloten dat ploegen van beide landen weer op elkaars grondgebied konden spelen. Een echte stap voorwaarts! Maar vlak voor de wedstrijd begon ontdekten leidinggevenden van Al-Ittihad een borstbeeld van wijlen generaal Soleimani precies op het pad van de spelers uit de kleedkamer naar het veld. Dat kon natuurlijk niet.
Soleimani werd in januari 2020 op bevel van president Trump in Bagdad geliquideerd. Hij was de man van de ‘voorwaartse verdediging’, dat wil zeggen het aanknopen van nauwe banden met milities in Arabische landen die namens Iran indien nodig de strijd moeten aanbinden met de vijand. Niet een vriend van de Saoediërs. Afgelopen juni eiste de Saoedische minister van Buitenlandse Zaken de verplaatsing van een persconferentie in Teheran uit een ruimte waar een portret van Soleimani hing. Hij kreeg zijn zin.
Stónd die buste van Soleimani nou al in het stadion van Isfahan? Iraanse bronnen bezweren van wel, al drie jaar, en de Saoediërs hadden dat bij de training gezien, zeiden ze. Maar het is ook heel goed denkbaar dat een factie binnen het regime eigen, minder toenaderende ideeën heeft over de koers richting de regio en met behulp van Soleimani een sabotageactie heeft ondernomen. Wat dat betreft wijs ik erop dat de Houthi’s in Jemen, die zich maandenlang koest hadden gehouden vorige week opeens een patrouille langs de Saoedische grens bestookten.
Voetbalorganisaties vinden dit soort zaken maar niks, dus dat wordt een schorsing. De 60.000 fans vonden het óók niks, en, lees ik althans, scholden het regime uit, waarvoor ze tegenwoordig weinig aanmoediging nodig hebben. En vrouwen in het stadion? Want dat moet van het internationale voetbal. Inderdaad, om aan die verplichting te voldoen waren tweehonderd vrouwen speciaal geselecteerd. Anderen mochten er niet in.