Soms zijn er van die foto’s waar je naar blijft kijken. Vorige week had ik dat met de foto van het banket dat de Britse koningin Elizabeth in Windsor Castle gaf voor de Ierse president Michael Higgins. U bent tekort gedaan, NRC Handelsblad lezer, want u kreeg hem maar op klein formaat, vergeleken met de Nexter die hem over twee pagina’s kon genieten. En dat levert altijd meer vragen op dan het bijschrift kan beantwoorden. 960 glazen, meldde de tekst, dat wil zeggen, met zo te zien vier stuks per persoon 240 gasten. Maar konden die over die brede tafel contact leggen met de andere kant of alleen met de buren links-rechts? Wat stond er op het menu? En wat had die ene Golf-Arabier die twee plaatsen van de koningin zat met de Ierse president te maken?
Maar ik wilde het hebben over Martin McGuinness, wiens aanwezigheid als vicepremier van Noord-Ierland op zich wel verklaarbaar was. Zijn plaats aan tafel riep heel andere vragen op. Als een commandant van het Ierse Republikeinse Leger probeerde hij de Britten met zwaar geweld uit Noord-Ierland te verdrijven. Hij gold voor hen dan ook jarenlang als terrorist. Tot ze met elkaar gingen praten.
McGuinness is niet de enige terrorist – of guerrillastrijder, het is maar van welke kant je het bekijkt – die uiteindelijk voor staatsbanketten is uitgenodigd. Neem de Palestijnse leider Yasser Arafat en Israëlische premier Menachem Begin, twee gewezen terroristenleiders die respectievelijk in 1978 en 1994 in Oslo als eregasten aanzaten aan het banket ter gelegenheid van hun Nobelprijs voor de Vrede. Nobelprijs voor de Vrede! Arafat zette de Palestijnse zaak op de kaart met vliegtuigkapingen en ander terroristisch geweld, en Begin was onder andere betrokken bij de massamoord (120 doden) in het Palestijnse dorp Deir Yassin in april 1948.
Uiteindelijk loopt een conflict meestal uit op onderhandelen en een deal met terroristen, die vervolgens door het establishment in genade worden aangenomen. Dus waarom blijven Israël en het Westen zo halsstarrig weigeren met Hamas te praten? Eerst moet de Palestijnse organisatie geweld afzweren en Israëls bestaansrecht accepteren: graag uw onvoorwaardelijke overgave, en dan zien we verder. Ja hallo, beginnen we voortaan met het gewenste eindresultaat? Maar aangezien Hamas en Israël op den duur toch gaan praten, is het beter nu meteen te beginnen. Dan kunnen die 1,8 miljoen totaal uitzichtloze Palestijnen in de Gazastrook die tussen Israël en Hamas worden gemangeld ook een beetje toekomst krijgen.
Betekent dit dat je met elke terrorist moet onderhandelen? Ik bedoel nu de Al-Qaeda-achtigen die uit zijn op een islamitisch heilsrijk (anders dan de Palestijnse of Noord-Ierse terroristen die een vorm van bilaterale bevrijdingsstrijd voeren). De meesten van de Al-Qaeda categorie zijn zo extreem dat ze zelf helemaal niet willen praten. Maar gesteld dat? Die in Syrië bijvoorbeeld? Ik zou zeggen: het is altijd een poging waard.
Een versie van dit artikel verscheen ook in de nrc van 15 april 2014.