Alle vrijgelaten en nog gevangen gijzelaars van Hamas zijn dat ook: gijzelaars. Maar zijn alle in ruil vrijgelaten Palestijnse gevangenen terroristen? Ja, in de terminologie van de Israëlische autoriteiten, en de meeste Israëlische media. Maar de Israëlische autoriteiten en de meeste media zijn nogal makkelijk met de termen terrorist en terrorisme*. Wie zich aan een vorm van geweld waagt voor de Palestijnse zaak, of het nu is gericht tegen burgers of het leger dat de Palestijnse gebieden bezet, en welke vorm van geweld ook, is per definitie een terrorist. Wat betreft Israël terrorist - en daarmee natuurlijk gedelegitimeerd; maar wat betreft de Palestijnse kant verzetsstrijder, en wie in de gevangenis belandt krijgsgevangene.
In ruil voor vrouwen en kinderen die werden gegijzeld door Hamas zijn sinds vrijdag tientallen Palestijnse gevangenen vrijgelaten van een lijst van driehonderd die door Israël was opgesteld. De meesten van de lijst, onder wie vrouwen en minderjarigen, worden (of werden, indien intussen vrij) verdacht van het gooien van stenen of van steun voor terroristische organisaties of opruiing op sociale media; sommigen waren veroordeeld wegens mes- en andere aanvallen op Israëlische militairen. De Israëlische regering had veroordeelden wegens moord van vrijlating uitgesloten.
Het zal niet heel moeilijk zijn geweest die lijst van driehonderd op te stellen. Volgens de Vereniging van Palestijnse gevangenen houdt Israël 7.200 Palestijnen uit bezet gebied vast op veiligheidsgronden, zoals dat heet. Dat cijfer stijgt snel, ik zag inmiddels ook al meer dan 8.000 genoemd (bijna allemaal uit Westbank/ Oost-Jeruzalem op 3 miljoen inwoners **). Sinds de bloedige moordpartij in Israël door Hamas van 7 oktober zijn op de bezette Westelijke Jordaanoever door het leger meer dan 3.000 van die 7- tot 8.000 opgepakt. Sinds 7 oktober zijn op de Westbank ook 239 Palestijnen gedood door het leger en door Israëlische kolonisten die vaak bij aanvallen op Palestijnse burgers militaire bescherming krijgen.
Van alle gedetineerden zitten er volgens de Vereniging van Palestijnse gevangenen 2.200 in administratieve hechtenis, een kleine duizend meer dan eind september; een recordaantal sinds de oorlog van 1967 die in de bezetting resulteerde. Administratieve hechtenis is een erfenis van het Britse mandaat (1923-1948) en stelt de autoriteiten, dat wil zeggen de regionale militaire bevelhebber, in staat arrestanten zonder vorm van proces vast te houden op geheim bewijs voor een periode van zes maanden die eindeloos kan worden verlengd. Volgens Israël is dit een preventieve veiligheidsmaatregel - bijvoorbeeld, zeggen ze, om een aanslag te voorkomen. Maar mensenrechtenorganisaties beschouwen het als schending van internationaal recht*** en voeren aan dat het een makkelijke manier is om een proces te omzeilen voor wat vaak niet meer is dan een onwelgevallige mening. Als het overigens wel tot een proces komt voor de militaire rechter in bezet gebied is de kans bijna honderd procent dat het tot een veroordeling leidt.
Wie in de huidige gijzelaars-gevangenen ruil zéker niet vrijkomt, is Marwan Barghouti, ook wel Palestina’s Nelson Mandela genoemd. Hij werd in 2002 tijdens de tweede intifadah opgepakt en in 2004 tot vijfmaal levenslang plus veertig jaar veroordeeld wegens moord en leiding over een terroristische organisatie, namelijk een militante factie van Al-Fatah. Hij wordt gezien als een populaire opvolger voor de bejaarde en impopulaire president Mahmoud Abbas. Een verbinder van de verdeelde Palestijnse gemeenschap. Zijn populariteit zou dan weer een reden zijn voor de Israëlische autoriteiten hem juist niet vrij te laten. In vrijheid zou Barghouti wel eens een door hen ongewenste Palestijnse staat dichterbij kunnen brengen.
*Ik checkte ook nog even de Nederlands Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding. Die heeft ook een tamelijk brede definitie van terrorisme: ,,Het uit ideologische motieven plegen van op mensenlevens gericht geweld, dan wel het aanrichten van maatschappij-ontwrichtende zaakschade, met als doel maatschappelijke ondermijning en destabilisatie te bewerkstelligen, de bevolking ernstige vrees aan te jagen of politieke besluitvorming te beïnvloeden”.
** In Nederlandse gevangenissen 10.500 op 17 miljoen inwoners
*** Cijfers dateren van 8 november, zijn intussen alweer gestegen.