De Gazastrook was al een hel en wordt gaandeweg de oorlog steeds helser – 18.000 van de 2,3 miljoen inwoners gedood en tienduizenden gewond (cijfers van 12 december, als u dit leest zijn het er zonder twijfel weer meer), 1,9 miljoen uit hun woning gevlucht, meer dan de helft van die woningen kapotgebombardeerd, veel te weinig schoon water, veel te weinig voedsel, nauwelijks nog ziekenhuizen. In de stromende regen. En nergens veilig, aldus de Wereldgezondheids Organisatie (WHO).
Met aankondigingen van nieuwe bombardementen drijft het Israëlische leger de Gazanen voor zich uit, steeds verder naar het zuiden, richting Rafah en de grens met Egypte, waar ze niet verder kunnen. Of wel? Of is het eigenlijk de bedoeling hen de grens over te drijven en met een lege Gazastrook een nieuwe 7 oktober te voorkomen? Dat wil zeggen een tweede Nakba, Arabisch voor catastrofe, zoals die van 1948 toen 700.000 Palestijnen uit hun huizen vluchtten of werden verdreven tijdens de eerste Arabisch-Israëlische oorlog. Hun nakomelingen leven nog in de Palestijnse kampen in Libanon, Jordanië, Syrië – en de Gazastrook waar 1,4 miljoen van de inwoners als vluchteling te boek staan. Het idee van uitzetting van (de) Palestijnen is niet nieuw – denk aan de jaren zeventig en tachtig met Meir Kahane die uiteindelijk door het Israëlische parlement werd gestuit. Maar de huidige, gestage politieke verrechtsing had dit idee al vóór Hamas op 7 oktober 1.200 Israëliërs vermoordde nieuw leven ingeblazen.
Verscheidene topmensen van Verenigde Naties en Arabische leiders spraken de laatste dagen hun bezorgdheid uit over die mogelijkheid. VN-secretaris-generaal Guterres op 10 december: ,,Ik verwacht dat de openbare orde op korte termijn totaal zal instorten en dan kan een nog ergere situatie ontstaan met epidemische ziekten en toegenomen druk voor een massale verplaatsing Egypte in”. Philippe Lazzarini, chef van de de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen UNRWA op 9 december in de Los Angeles Times: ,,Ontwikkelingen waarvan we getuige zijn wijzen op pogingen om Palestijnen Egypte in verplaatsen”. VN-speciaal rapporteur voor Palestijnse vluchtelingen Francesca Albanese op 12 december in de NRC: ,, Kijk ook naar wat er nu gebeurt: Israël duwt de hele bevolking steeds verder naar het zuiden”, in antwoord op de vraag of Israël bezig is met een etnische zuivering. De Jordaanse minister van Buitenlandse Zaken, Ayman Safadi noemde op 10 december het Israëlische offensief ,,een systematische inspanning om Gaza van zijn bevolking te ontdoen”.
Egypte kijkt natuurlijk met arendsogen naar de ontwikkelingen aan de andere kant van de grens, en meldde 13 december bewijs te zien dat Israël werkt aan gedwongen verplaatsing. President Sisi heeft bij herhaling duidelijk gemaakt er helemaal niets van te willen weten. Dat zou de gedroomde tweestatenoplossing definitief de nek omdraaien maar ook willen de Egyptenaren niet Hamas importeren, een familielid van de in Kairo gehate en gevreesde Moslimbroederschap. Een paar dagen eerder had Egypte al gedreigd in dat geval de betrekkingen met Israël te verbreken.
De Israëlische regering ontkent officieel dergelijke plannen te hebben. Maar er zijn genoeg uitspraken van Israëlische (ex)ministers en parlementsleden te vinden die wel degelijk in die richting wijzen – zoek op internet op ‘nakba’ en ‘israel’. Aanwijzingen dat er serieus wordt gedacht over etnische zuivering komen vanaf het begin van de oorlog die Hamas moet vernietigen steeds weer terug. Daar was het plan van het Israëlische ministerie van Informatie, dat eind oktober in het nieuws kwam, voor verhuizing van alle Gazanen naar Egypte. Premier Netanyahu liet bagatelliseren dat het maar om een ,,concept” ging.
De krant Israel Hayom meldde twee weken geleden dat Netanyahu minister van Strategische Zaken Ron Dermer had gevraagd een plan te ontwikkelen om de bevolking van Gaza ,,te verdunnen”. Tegelijkertijd meldden Israëlische media dat in het Amerikaanse
Congres is aangekaart om twee miljoen Gazanen te verspreiden over Egypte, Irak, Turkije en Jemen – Jemen! Waar het al acht jaar oorlog is! Het idee is dat deze landen al zoveel Amerikaanse hulp krijgen en er nu wel eens wat voor kunnen terug doen. Het viel mij op dat de rijke Arabische Golfstaten (goede bondgenoten en trouwe klanten) ontbraken als potentiële opvang voor ex Gazanen.
De Amerikaanse regering steunt de Israëlische oorlog met wapens en veto’s van bestandsoproepen in de VN. Maar na een aanvankelijke flirt met het idee van verplaatsing van de bevolking van Gaza heeft president Biden duidelijk gemaakt dat daar geen sprake van kan zijn. Ook Biden hangt immers de tweestatenoplossing aan.
Maar wat als nu uitgehongerde Gazanen, wellicht geholpen door naderende bombardementen, de grens met Egypte zouden bestormen?
Tags: Gaza, Israël, Egypte, Hamas, VN